Mandat stanowi jedną z form rozstrzygnięć zapadających w sprawach o wykroczenia. Nie będąc wyrokiem rozstrzyga o kwestii odpowiedzialności za popełnienie wykroczenia. Celem tego postępowania jest zagwarantowanie szybkiej reakcji na najczęściej popełniane czyny zabronione o wadze mniejszej niż przestępstwa. Mandat może być nałożony w trzech sytuacjach, tj. gdy:
1) schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia,
2) organ stwierdzi popełnienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy, a nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu,
3) organ stwierdzi popełnienie wykroczenia za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego, a sprawca nie został schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem, i nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu
Istotą nałożenia mandatu jest jego fakultatywność, co oznacza, że osoba ukarana może odmówić przyjęcia mandatu (czyli brak zgody sprawcy uniemożliwia skuteczne nałożenie mandatu). Jednak w takiej sytuacji, bądź jego nieuiszczenia w wyznaczonym terminie w przypadku mandatu zaocznego, należy liczyć się z tym, że organ, który nałożył mandat skieruje do sądu wniosek o ukaranie. Czy należy bać się sprawy sądowej w sprawach o wykroczenia?
Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia podstawę orzeczenia wydawanego przez sąd może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w postępowaniu, mających znaczenie dla rozstrzygnięcia. Sąd bada nie tylko podstawy prawne, ale także podstawy faktyczne czyli okoliczności ujawnione w toku postępowania. Te okoliczności mogą być dowiedzione za pomocą środków dowodowych, jak wyjaśnienia obwinionego, zeznania świadków, opinie biegłych czy charakterystyczne cechy przedmiotów lub miejsca, a nawet ciała ludzkiego lub reakcji organizmu. Okoliczności, które nie zostały udowodnione, nie mogą być zatem brane pod uwagę. W toku postępowania sądowego sąd dokonuje także oceny zasadności oceny zdarzenia dokonanej przez organ nakładający.
Jeżeli osoba, na którą został nałożony mandat nie zgadza się z rozstrzygnięciem organu nakładającego grzywnę, warto skorzystać z możliwości odmowy przyjęcia mandatu. Zaznaczyć bowiem należy, że przyjęcie mandatu równoznaczne jest z uznaniem zasadności jego nałożenia (czyli przyznajemy się do winy). Jednakże w sytuacji, gdy istnieją obiektywne przesłanki wykluczające ponoszenie odpowiedzialności za wykroczenie (np. w zdarzeniu drogowym nie zgadzamy się z opinią policjantów, że to my jesteśmy sprawcami kolizji i nasze stanowisko w oparciu o przepisy kodeksu drogowego jest zasadne), warto sprawę skierować do rozstrzygnięcia sądowego. Warto zatem rozważnie ocenić zaistniałą sytuację oraz kwestię naszej odpowiedzialności.
Koszty w sprawach o wykroczenia uzależnione są od tego czy sąd uzna zasadność nałożenia mandatu. W razie skazania, obwinionego obciąża się wydatkami postępowania oraz innymi należnościami (np. kosztów biegłych lub pełnomocnika ustanowionego z urzędu), jeżeli należności takie powstały w postępowaniu. Wydatki postępowania są zróżnicowane, w zależności m. in. od rodzaju postępowania (w zwyczajnym lub przyspieszonym - 100 zł, a jeżeli zostało zakończone skazaniem bez przeprowadzenia rozprawy - 50 zł) oraz prowadzonych czynności (np. koszt chemicznego badania krwi lub moczu wynosi 60 zł, badanie zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu urządzeniem elektronicznym wynosi 20 zł). W razie uniewinnienia obwinionego lub umorzenia postępowania w sprawie koszty postępowania ponosi Skarb Państwa (gdy wniosek o ukaranie złożył oskarżyciel publiczny) lub oskarżyciel posiłkowy (gdy on złożył wniosek o ukaranie).
Inną kwestią są koszty profesjonalnego pełnomocnika z wyboru (adwokata lub radcy prawnego), który występuje w sprawie. Koszt uzależniony jest od czynności podejmowanych przez pełnomocnika. Koszty minimalne szczegółowo reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.
1) schwytano sprawcę wykroczenia na gorącym uczynku lub bezpośrednio po popełnieniu wykroczenia,
2) organ stwierdzi popełnienie wykroczenia naocznie pod nieobecność sprawcy, a nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu,
3) organ stwierdzi popełnienie wykroczenia za pomocą przyrządu kontrolno-pomiarowego lub urządzenia rejestrującego, a sprawca nie został schwytany na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem, i nie zachodzi wątpliwość co do sprawcy czynu
Istotą nałożenia mandatu jest jego fakultatywność, co oznacza, że osoba ukarana może odmówić przyjęcia mandatu (czyli brak zgody sprawcy uniemożliwia skuteczne nałożenie mandatu). Jednak w takiej sytuacji, bądź jego nieuiszczenia w wyznaczonym terminie w przypadku mandatu zaocznego, należy liczyć się z tym, że organ, który nałożył mandat skieruje do sądu wniosek o ukaranie. Czy należy bać się sprawy sądowej w sprawach o wykroczenia?
Zgodnie z przepisami kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia podstawę orzeczenia wydawanego przez sąd może stanowić tylko całokształt okoliczności ujawnionych w postępowaniu, mających znaczenie dla rozstrzygnięcia. Sąd bada nie tylko podstawy prawne, ale także podstawy faktyczne czyli okoliczności ujawnione w toku postępowania. Te okoliczności mogą być dowiedzione za pomocą środków dowodowych, jak wyjaśnienia obwinionego, zeznania świadków, opinie biegłych czy charakterystyczne cechy przedmiotów lub miejsca, a nawet ciała ludzkiego lub reakcji organizmu. Okoliczności, które nie zostały udowodnione, nie mogą być zatem brane pod uwagę. W toku postępowania sądowego sąd dokonuje także oceny zasadności oceny zdarzenia dokonanej przez organ nakładający.
Jeżeli osoba, na którą został nałożony mandat nie zgadza się z rozstrzygnięciem organu nakładającego grzywnę, warto skorzystać z możliwości odmowy przyjęcia mandatu. Zaznaczyć bowiem należy, że przyjęcie mandatu równoznaczne jest z uznaniem zasadności jego nałożenia (czyli przyznajemy się do winy). Jednakże w sytuacji, gdy istnieją obiektywne przesłanki wykluczające ponoszenie odpowiedzialności za wykroczenie (np. w zdarzeniu drogowym nie zgadzamy się z opinią policjantów, że to my jesteśmy sprawcami kolizji i nasze stanowisko w oparciu o przepisy kodeksu drogowego jest zasadne), warto sprawę skierować do rozstrzygnięcia sądowego. Warto zatem rozważnie ocenić zaistniałą sytuację oraz kwestię naszej odpowiedzialności.
Koszty w sprawach o wykroczenia uzależnione są od tego czy sąd uzna zasadność nałożenia mandatu. W razie skazania, obwinionego obciąża się wydatkami postępowania oraz innymi należnościami (np. kosztów biegłych lub pełnomocnika ustanowionego z urzędu), jeżeli należności takie powstały w postępowaniu. Wydatki postępowania są zróżnicowane, w zależności m. in. od rodzaju postępowania (w zwyczajnym lub przyspieszonym - 100 zł, a jeżeli zostało zakończone skazaniem bez przeprowadzenia rozprawy - 50 zł) oraz prowadzonych czynności (np. koszt chemicznego badania krwi lub moczu wynosi 60 zł, badanie zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu urządzeniem elektronicznym wynosi 20 zł). W razie uniewinnienia obwinionego lub umorzenia postępowania w sprawie koszty postępowania ponosi Skarb Państwa (gdy wniosek o ukaranie złożył oskarżyciel publiczny) lub oskarżyciel posiłkowy (gdy on złożył wniosek o ukaranie).
Inną kwestią są koszty profesjonalnego pełnomocnika z wyboru (adwokata lub radcy prawnego), który występuje w sprawie. Koszt uzależniony jest od czynności podejmowanych przez pełnomocnika. Koszty minimalne szczegółowo reguluje Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.